Lav Kayası Nedir?
Lav kayası, volkanik aktiviteler sonucu oluşan bir kaya türüdür.
Volkanik patlamalar sırasında, lav adı verilen erimiş kayalar yer kabuğunun yüzeyine çıkarak soğur ve katılaşır. Bu süreçte oluşan kaya türüne lav kayası denir. Lav kayaları genellikle düz bir yüzey oluşturur ve poroziteden yoksundur. Bazalt, andezit, riolit ve obsidyen gibi farklı tipleri vardır ve bazıları çok dayanıklı ve kullanışlı malzemelerdir. Lav kayaları; özellikle yapı malzemeleri, yol inşaatı ve dekorasyon gibi birçok farklı amaç için kullanılır.
Lav Kayası Taşı Nasıl Üretilir?
Lav kayası taşı üretimi, lav kayalarının özelliklerine ve kullanılacakları amaçlara bağlı olarak farklı yöntemlerle yapılabilir. Genel olarak, lav kayası taşı üretimi şu adımları içerir:
Maden çıkarımı: Lav kayası taşı üretimi, lav kayalarının çıkarılması ile başlar. Lav kayaları, yer kabuğunun altındaki volkanik aktiviteler sonucu oluştuğu için, lav akışının bulunduğu bölgelerde maden çıkarımı yapılır.
Taş bloklarının kesilmesi: Lav kayası taşı, büyük bloklar halinde çıkarılır. Bu bloklar, özel kesme tezgahları kullanılarak istenilen boyutlarda kesilir.
Şekillendirme: Lav kayası taşı, kesildikten sonra şekillendirilir. Örneğin, mimari tasarımda kullanılacaksa, taşlar özel makinalar kullanılarak istenilen şekle getirilir.
Yüzey işleme: Lav kayası taşı, yüzey işleme yöntemleri kullanılarak pürüzsüz hale getirilir. Bu işlem, taşın kullanılacağı amaçlara göre değişir. Örneğin, bazalt taşı zımparalanarak pürüzlü bir yüzey oluşturulabilir.
Paketleme ve nakliye: Lav kayası taşı, üretildikten sonra paketlenir ve nakliye için hazırlanır. Taşlar, boyutlarına ve ağırlıklarına göre uygun ambalaj malzemeleri kullanılarak paketlenir ve nakledilir.
Lav Kayası Taşı Türkiye’de Nerelerde Çıkartılır?
Türkiye, volkanik aktivitenin yoğun olduğu bir coğrafyada bulunduğu için, birçok bölgede lav kayası taşı çıkarılır. Bazı yaygın lav kayası çıkarma bölgeleri şunlardır:
Nevşehir: Kapadokya bölgesinde yer alan Nevşehir, Türkiye’nin önemli lav kayası çıkarma merkezlerinden biridir. Bölgede çıkarılan lav kayası, turistik amaçlı olarak kullanılmaktadır.
Aksaray: Kapadokya’nın bir diğer önemli lav kayası çıkarma bölgesi Aksaray’dır. Bölgede çıkarılan bazalt taşı, çevre illerde yol yapımı ve inşaat sektörü gibi amaçlar için kullanılmaktadır.
Malatya: Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Malatya, Türkiye’nin önemli lav kayası çıkarma bölgelerinden biridir. Bölgede çıkarılan andezit taşı, inşaat sektörü ve bahçe düzenlemesi gibi amaçlar için kullanılmaktadır.
Kayseri: Kayseri, Kapadokya bölgesinde yer alan bir diğer lav kayası çıkarma bölgesidir. Bölgede çıkarılan bazalt taşı, inşaat sektörü, yol yapımı ve bahçe düzenlemesi gibi amaçlar için kullanılmaktadır.
Lav taşı üretimi, genellikle doğal taşlar üzerinde çalışan özel şirketler tarafından tercih edilir. Bu şirketler, üretim sürecinde çevreye zarar vermeden ve doğal kaynakları koruyarak çalışmayı hedeflerler.
Lav Kayası Nerelerde Kullanılır?
Lav kayaları, dayanıklı ve kullanışlı malzemeler olduklarından, birçok farklı amaç için kullanılır. Bazı yaygın kullanım alanları şunlardır:
Yol yapımı: Lav kayaları, yolların yapılmakta olduğu yerlerde yol malzemesi olarak kullanılır. Lav taşları, sertlikleri ve dayanıklılıkları nedeniyle yolların aşınmasına karşı dirençli olurlar.
Bina inşaatı: Lav kayaları, mimari tasarımda birçok amaç için kullanılır. Örneğin; bazalt taşı, mutfak tezgahları, zemin döşemeleri, dış cephe kaplamaları, merdiven basamakları ve duvarlar için kullanılır. Andezit taşı, süs taşı ve duvar kaplamalarında kullanılır.
Heykel ve süs eşyası yapımı: Lav kayaları, heykel ve süs eşyalarının yapımında kullanılır. Özellikle obsidiyen gibi parlak ve renkli lav kayaları, heykellerin ve dekoratif eşyaların yapımında kullanılır.
Toprak işleri: Lav kayaları; bahçe peyzajı, arazi düzenlemesi ve toprak işleri için kullanılır. Bazalt taşı; bahçe yolları, çitler, bahçe duvarları ve bahçe mobilyaları gibi birçok amaç için kullanılır.
Endüstriyel kullanım: Lav kayaları, endüstriyel amaçlar için de kullanılır. Örneğin, bazalt taşı; döşeme, çatı kaplama ve yüksek basınçlı beton üretiminde kullanılır. Andezit taşı; demiryolu inşaatı, kaldırım taşları ve boru kaplaması için kullanılır.